Dividend to‘lov koeffitsiyenti kompaniyaning sof daromadidan aksiyadorlarga dividend sifatida to‘lanayotgan qismini foizlarda o‘lchaydigan moliyaviy ko‘rsatkichdir. Boshqacha qilib aytganda, bu kompaniyaning sof daromadi va aksiyadorlarga to‘langan dividendlar o‘rtasidagi bog‘liqlikni ifodalaydi.
Kompaniya aksiyadorlarga to‘lamagan va o‘zida saqlab qolgan daromadiga taqsimlanmagan foyda (retained earnings) deyiladi. Ushbu mablag‘ kompaniya tomonidan qarzlarni to‘lash, naqd pul zaxirasini oshirish va biznesni kengaytirish uchun ishlatiladi.
Dividend To‘lov Koeffitsiyenti Qanday Hisoblanadi?
Dividend to‘lov koeffitsiyentini hisoblash uchun quyidagi formula ishlatiladi:
Dividend To‘lov Koeffitsiyenti = To‘langan Dividend / Sof DaromadShuningdek, dividend to‘lov koeffitsiyenti aksiyaga nisbatan ham hisoblanishi mumkin. Bu koeffitsiyent daromadni saqlash nisbati (retention ratio) yordamida ham hisoblanishi mumkin, chunki dividend to‘lov koeffitsiyenti daromadni saqlash nisbati teskarisi hisoblanadi:
javaCopyEditDividend To‘lov Koeffitsiyenti = 1 - Daromadni Saqlash Nisbati
Misol:
Agar kompaniya yillik sof daromadi $200,000 bo‘lsa va aksiyadorlarga $40,000 dividend sifatida to‘langan bo‘lsa, dividend to‘lov koeffitsiyenti quyidagicha hisoblanadi:
nginxCopyEditDividend To‘lov Koeffitsiyenti = $40,000 / $200,000 = 20%
Bu shuni anglatadiki, kompaniya sof daromadining 20% qismini aksiyadorlarga dividend sifatida to‘lamoqda, qolgan 80% esa taqsimlanmagan foyda sifatida kompaniyada qolmoqda.
Dividend To‘lov Koeffitsiyenti Nima Uchun Muhim?
Dividend to‘lov koeffitsiyenti investorlar tomonidan kompaniyaning qanday turdagi biznes ekanligini aniqlash uchun ishlatiladi.
- Dividend daromadiga e’tibor beradigan investorlar – Ular doimiy daromad olishni xohlaydi va kapital o‘sishi bilan bog‘liq xavflarni kamaytirish uchun yuqori dividend to‘lov koeffitsiyentiga ega kompaniyalarni afzal ko‘rishadi.
- Kapital o‘sishiga e’tibor beradigan investorlar – Ular daromadning qayta investitsiya qilinishini xohlaydi, shuning uchun past yoki nolga teng dividend to‘lov koeffitsiyenti bo‘lgan kompaniyalarni tanlaydi.
Kompaniya o‘sishi va dividend to‘lovi o‘rtasidagi bog‘liqlik
- Tez rivojlanayotgan kompaniyalar – Ular daromadlarini saqlab qolib, uni biznes o‘sishiga qayta investitsiya qilishadi. Shu sababli, bunday kompaniyalarda dividend to‘lov koeffitsiyenti past yoki nol bo‘lishi mumkin.
- Barqaror va yetuk kompaniyalar – Ular daromad o‘sishi sekinlashganligi sababli, aksiyadorlarga ko‘proq dividend to‘lashga moyil bo‘lishadi.
Bundan tashqari, kompaniyalar aksiyalarni qayta sotib olish (stock buyback) orqali ham investorlariga daromad qaytarish usulidan foydalanishi mumkin. Bunday holatlarda, aksiyalarni qayta sotib olish dividend to‘lov koeffitsiyentiga ta’sir qilishi mumkin, chunki bu dividend to‘lovlari kamaygan bo‘lsa ham investorlar uchun qaytarilayotgan mablag‘lar mavjudligini anglatadi. Shu sababli, investorlar kompaniyaning real daromad taqsimotini tahlil qilishda aksiyalarni qayta sotib olish amaliyotini ham inobatga olishlari lozim.
| Kompanya nomi | To’lov nisbati | Bozor kapitali | Sanoat |
|---|---|---|---|
| PKPark Hotels & Resorts Inc | 89,7% | $2,64 mlrd | REIT – mehmonxona va motel |
| KSSKOHLS Corp | 89,3% | $1,32 mlrd | Univermaklar |
| WESWestern Midstream Partners LP | 89,3% | $15,41 mlrd | Neft va gaz Midstream |
| DHTDHT Holdings Inc | 89,3% | $1,78 mlrd | Neft va gaz Midstream |
| AFGAmerican Financial Group Inc | 89,2% | $10,43 mlrd | Sug’urta – mulk va baxtsiz hodisalar |
Dividend To‘lov Koeffitsiyenti: Siz Dividend Daromadini Tanlaysizmi yoki Kapital O‘sishini?
📢 Investor sifatida siz qanday strategiyani afzal ko‘rasiz? Yuqori dividend to‘lov koeffitsiyentiga ega kompaniyalar orqali barqaror daromad olishni yoqtirasizmi yoki kam dividend to‘lab, o‘sishga ko‘proq sarmoya kiritadigan kompaniyalarni tanlaysizmi?
💬 Fikrlaringizni izohlarda baham ko‘ring! Sizningcha, dividend siyosati kompaniyaning uzoq muddatli muvaffaqiyatiga qanday ta’sir qiladi? 👇
