EV/EBITDA Nima?

EV/EBITDA nisbati kompaniyaning qiymatini baholashda (valuation) keng qo‘llaniladigan moliyaviy ko‘rsatkich hisoblanadi. Ushbu nisbat kompaniyaning narxini (bozor kapitalizatsiyasi – Market Cap) naqd pul, qarz va boshqa majburiyatlarni hisobga olgan holda daromadi bilan solishtirish imkonini beradi.

EV/EBITDA P/E nisbatining yanada rivojlangan shakli hisoblanadi, chunki u kompaniyaning naqd pul va qarz holatini ham e’tiborga oladi.

EV/EBITDA Qanday Hisoblanadi? (Formula)

Korxona ko‘paytmasini (Enterprise Multiple) hisoblash formulasi quyidagicha:

EV/EBITDA = Korxona qiymati (EV) / EBITDA

EV (Enterprise Value) – Korxona qiymati:

iniCopyEditEV = Market Cap + Jami Qarz - Naqd Pul

Bu kompaniyaning faqat bozor kapitalizatsiyasini emas, balki umumiy biznes qiymatini hisobga oladi. Boshqacha aytganda, agar kompaniyaning barcha qarz va majburiyatlari to‘lab bo‘linganidan keyin uni sotib olish narxi qancha bo‘lishini ko‘rsatadi.EBITDA – Soliq, foiz to‘lovlari, amortizatsiya va eskirishdan oldingi daromad. Bu ko‘rsatkich odatda naqd pul oqimi o‘rnini bosuvchi (proxy) sifatida ishlatiladi.

Yaxshi EV/EBITDA Nisbati Qanday Bo‘lishi Kerak?

EV/EBITDA baholash (valuation) ko‘rsatkichi bo‘lgani uchun, past nisbat kompaniyaning arzon baholanayotganligini bildirishi mumkin.

📉 Odatda, EV/EBITDA 10 dan past bo‘lsa, kompaniya «undervalued» (past baholangan) deb hisoblanadi.
📊 EV/EBITDA nisbati eng yaxshi natijalarni kompaniyalar bir xil sanoat va tarmoq ichida taqqoslanganda beradi, chunki har xil soha va sanoatlarda EV/EBITDA o‘rtacha qiymatlari farq qilishi mumkin.

Shuning uchun investorlar kompaniya EV/EBITDA ko‘rsatkichini sanoatdagi boshqa raqobatchilar bilan taqqoslab tahlil qilishlari lozim.

EV/EBITDA Nima Uchun Muhim?

EV/EBITDA nisbati investorlar uchun kompaniyani sotib olish narxini baholash imkonini beradi, ya’ni butun biznesni sotib olish uchun necha baravar EBITDA to‘lash kerakligini ko‘rsatadi.

Bu nisbat turli kompaniyalarni solishtirish uchun juda foydali, ayniqsa barqaror va rivojlangan bizneslarni baholashda qo‘llaniladi.

📌 EV/EBITDA nisbati kapital tuzilmasi o‘zgarishlaridan ta’sirlanmaydi (masalan, P/E nisbati bilan solishtirganda), bu esa har xil kapital tuzilmalarga ega kompaniyalarni adolatliroq taqqoslash imkonini beradi.

EV/EBITDA Nisbati Kamchiliklari

❗ Ushbu nisbat kompaniyaning o‘sish sur’ati va kelajakdagi rivojlanish salohiyatini hisobga olmaydi.
❗ EBITDA asosida hisoblangani sababli, u kapital xarajatlarni (CAPEX) inobatga olmaydi, bu esa ba’zi sohalar uchun muhim moliyaviy omil bo‘lishi mumkin.

Shuning uchun EV/EBITDA kompaniyani baholashda asosiy ko‘rsatkichlardan biri bo‘lsa-da, uni boshqa moliyaviy tahlil usullari bilan birgalikda ishlatish tavsiya etiladi.

EV/EBITDA Nisbati: Kompaniyaning Haqiqiy Qiymatini Aniqlashning Eng Yaxshi Usuli?

📢 Sizningcha, EV/EBITDA kompaniyaning real bahosini aniq ko‘rsatadimi? Yoki kompaniyaning o‘sish sur’ati va kelajakdagi salohiyatini baholashda boshqa ko‘rsatkichlar ham muhimmi?

💬 Fikrlaringizni izohlarda qoldiring! Siz kompaniyani baholashda EV/EBITDA nisbati yoki boshqa moliyaviy ko‘rsatkichlarga ko‘proq e’tibor berasizmi? 👇